OBRZĘKI- DRENAŻ LIMFATYCZNY W CIĄŻY

Każdy obrzęk nie powinien być lekceważony.

Efektem nadmiernego gromadzenia się płynu w przestrzeniach zewnątrz komórkowych jest obrzęk

Rodzaje obrzęków:

• alergiczne

• pochodzenia sercowego

• pochodzenia zastoinowego

• pochodzenia nerkowego

• w chorobach wątroby

• spowodowane niedożywieniem

Jednak najczęstsze przyczyny obrzęków to:

• choroby nabyte, np. reumatoidalne zapalenie stawów;
• nadwaga i otyłość;
• niedoleczone zapalenie skóry lub węzłów chłonnych;
• niewydolność żylna;
• urazy mechaniczne stawów, mięśni i ścięgien;
• stany zapalne; zabieg operacyjny (np. mastektomia);
• zmiany hormonalne (np. w przebiegu ciąży).

W prawidłowo funkcjonującym organizmie na skutek mechanizmów wytwórczych obrzęki szybko ulegają samoistnej likwidacji. W przypadku gdy te mechanizmy naprawcze nie są w stanie w szybkim czasie odprowadzić wytworzonego w przestrzeniach płynu (limfy) do układu żylnego mamy do czynienia z obrzękiem patologicznym. Stan taki mamy gdy w danej okolicy ilość płynu zwiększy się o ponad 30%. Długotrwała obecność nadmiaru płynu doprowadza do powstania zmian w tkankach o charakterze zapalnym.

Początkowo tworzy się tzw.obrzęk wiotki który jest miękki a w miejscu ucisku powstaje dołek. W późniejszym okresie dochodzi do obrzęku spoistego, nawet mocny ucisk nie spowoduje odkształcenia skóry.

Chłonka – limfa to płyn krążący w układzie limfatycznym jego głównym zadaniem jest transport białek i limfocytów do tkanek układu krążenia. Limfa krąży w naczyniach chłonnych, które wraz z węzłami chłonnymi oraz narządami zbudowanymi z tkanki limfatycznej tworzą układ chłonny (limfatyczny). Układ limfatyczny w organizmie człowieka pełnie funkcje oczyszczająca z toksyn oraz odpowiada za nasza odporność

Jak leczyć obrzęki?

Farmakologicznie- lekarz może przepisać preparaty z wapniem oraz leki antyhistaminowe

Fizjoterapia- manualany drenaż limfatyczny w celu przepchnięcia zastojów limfatycznych

Stosowanie specjalnej diety, lekkostrawnej i ubogiej w tłuszcze

Stosowanie terapii przeciwobrzękowej: bandażowanie, pończochy uciskowe, podkolanówki, rajstopy uciskowe.

Czy można wykonywać drenaż limfatyczny w ciąży?

Burza hormonalna podczas ciąży często jest przyczyną zatrzymywania wody w organizmie i opuchlizny. W walce z tymi obrzękami pomoże drenaż limfatyczny. Można z niego skorzystać, jeśli lekarz prowadzący nie widzi przeciwwskazań.

Przeciwwskazania do drenażu:

• ciąża zagrożona
• ciąża mnoga
• w pierwszym trymestrze ciąży
• w dziewiątym miesiącu
• stan zapalny organizmu,
• padaczka,
• podwyższoną temperaturę ciała,
• zakrzepica,
• choroby układu naczyniowego,
• obrzęki płuc

U ciężarnych obrzęki mają charakter miejscowy, zlokalizowane są w obrębie stóp oraz podudzi.
Zmiany w równowadze hormonalnej, nadmierne przybieranie na wadze, siedzący tryb życia,
nieodpowiednie nawyki żywieniowe, dysfunkcja w naczyń chłonnych, ich nieprawidłowa
budowa oraz nadwaga. Można również zaobserwować utrudniony odpływ krwi i chłonki
poprzez powiększającą się macicę, która uciska żyłę główną dolną oraz żyły biodrowe.

Obrzęki u kobiet w ciąży nie są poważnym stanem klinicznym. Obrzęk 1 stopnia, ustępuje po elewacji kończyny lub po odpoczynku nocnym. Natomiast gdy obrzęki pojawiają się przed 36.tygodniem ciąży oraz dotyczą części ciała innych niż stawy skokowe, podudzia czy stawy rąk są objawem niepokojącym.

Fizjoterapia

Podczas pierwszej wizyty fizjoterapeutycznej pacjentki w ciąży przeprowadzam dokładne badanie przedmiotowe polega na analizie stanu skóry w miejscu obrzęku jego stopnia zaawansowania oraz czy występuje ból. Wykonanie pomiarów obwodów, zakresu ruchomości oraz oceny siły mięśniowej.

Kompleksowa terapia przeciwobrzękowa stosowana w leczeniu obrzęków
limfatycznych u kobiet ciężarnych obejmuje: edukację pacjentek, manualny drenaż
limfatyczny, kinezyterapię, wielowarstwowe bandażowanie, pielęgnację skóry, pozycje
drenażowe oraz kinesiotaping.

Terapia przeciwobrzękowa powinna być prowadzona w sposób kompleksowy, aby zmniejszać obrzęk oraz ryzyko jego ponownego wystąpienia, zwiększać zakres ruchomości kończyny objętej obrzękiem oraz zmniejszać ból i dyskomfort, by poprawić jakość życia ciężarnych.

Źródła:

• Fizjoterpia w kosmatologii i medycynie estetycznej W. Kasprzak A. Mańkowska
• Wiktor M.: Patofizjologia obrzęku chłonnego
• Korabiusz Katarzyna, Wawryków Agata, Torbé Dorota, Torbé Andrzej. Lymphedema during pregnancy – case study. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(6):397-407. eISSN 2391-8306. DOI
• Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie D. Szukiewicz
• Anatomia i fizjologia człowieka A. Michajlik. W. Ramotowski
• Werner GT., Diagnostyka i leczenie obrzęku limfatycznego – fizykalna terapia przeciwzastoinowa, Rehabilitacja Medyczna, 2002; 6, 1: 57-61